(Cadn.com.vn) - Ra Cù lao Chàm (xã đảo Tân Hiệp, TP Hội An, Quảng Nam), tôi thích được lênh đênh trên biển 2 tiếng bằng thuyền gỗ truyền thống. Dù tốc độ chậm nhưng được ngắm cảnh trời biển bao la, những cánh chim trắng muốt chao nghiêng trên sóng; được hòa vào nếp sinh hoạt, những ngổn ngang sự đời muôn mặt: từ chàng lính đảo trẻ măng, từ một cô gái xinh xắn thăm người thân, từ cụ già khắc khổ đen sạm vị mặn mòi biển cả, từ người phụ nữ xách nách đứa con nhỏ hay nhóm thanh niên trẻ ưa du lịch và khám phá... Cả những sọt hàng hóa đủ loại được chở ra đảo như dừa, gạo, vật dụng... rất quen thuộc song cũng cho ta những góc nhìn, cảm xúc khác lạ. Trên chiếc thuyền gỗ ấy, một phần cuộc sống sinh động của đảo hiện lên, bên cạnh cái trong lành, xanh đến biếc của biển là những lấm lem thường nhật, rất đời.

Đến Cù lao Chàm vào buổi sáng tinh mơ tịch mịch, dạo quanh một vòng khu dự trữ sinh quyển thế giới, ngắm những vệt sóng loang theo những chiếc thuyền đánh cá đầu tiên ra biển khi mặt trời vừa ló dạng, vừa thong thả hít thật sâu mùi ngát hương của các loại hoa rừng xen lẫn mùi ẩm mốc của muôn loài thảo mộc, nghe khúc hoan ca của loài côn rùng, thi thoảng có con chim thảng thốt bay lên... Mọi xô bồ phố xá trước đó hình như bị xóa khỏi tâm trí.

Với dịch vụ Home Stay, tôi được sống cùng người dân làng chài để cảm được cái nếp sinh hoạt lặng lẽ ngàn đời thong thả trên đảo. Khu vực chính của làng chài nằm ngay ở một con lạch, thực chất là hai dãy núi hai bên án ngữ, tạo ra một vùng biển hõm vào, vừa đủ sâu để thuyền bè đi lại, là để tàu vào tránh trú bão. Những sinh hoạt cổ xưa vẫn còn lưu ở cái miếu ngay cạnh bến, cách đó không xa là cái giếng do người Chăm đào. Đến đây, ai cũng sẽ vô cùng ngạc nhiên về tài năng của họ khi tìm ra một nguồn nước ngọt luôn đầy quanh năm trong khi bốn bề là biển, đảo là núi đá. Trên bàn ăn vừa là món của biển, vừa là món của núi. Rau rừng chấm với mắm cái ngon một cách kì lạ, vị cay ngọt của đại ngàn hòa lẫn vào vị nồng nàn của biển cả tạo thành một hương vị khó quên.

Nhiều người cho rằng, du lịch sinh thái sẽ làm phá vỡ cảnh quan, các khu vực tự nhiên bị thương mại hóa khiến cho các vẻ đẹp tự nhiên dần mai một. Thực ra, tôi cho rằng điều đó chỉ xảy ra khi các nhà quản lý quy hoạch không đúng. Trên thực tế, ngành công nghiệp không khói này sẽ vừa tạo ra lợi nhuận, giúp người dân có thu nhập lại vừa đỡ tác động tới tự nhiên hơn các ngành công nghiệp nặng, công nghiệp khai khoáng... Những người dân trên đảo Cù lao Chàm ủng hộ chủ trương của chính quyền Hội An trong việc phát triển du lịch bền vững: không sử dụng túi ni lông, phân loại rác thải, nơi lưu trú là các Home Stay với những không gian vừa phải, thân thiện; chỉ khai thác các đặc sản biển như ốc vú nàng, cua đá... khi đã đủ kích thước. Bằng cách đó, cộng đồng gìn giữ tài nguyên rừng biển với cái vẻ hoang sơ tĩnh lặng muôn đời của nó: là biển Cù lao Chàm trong veo tận đáy soi tỏ những rạn san hô, đàn cá với đủ màu sắc bơi lượn thong dong; là rừng với thảm thực vật phong phú, nơi sinh sống của loài cây ngô đồng huyền thoại, là đảo bình yên mà chim yến về trú ngụ giữa muôn trùng sóng gió...

Nhiều người phản biện rằng, không nên dạy trẻ con nước ta "rừng vàng biển bạc" vì như thế chúng sẽ ỷ lại vào tài nguyên, không lao động; phải học cách của người Nhật giáo dục con cái: rằng nước Nhật nghèo, lắm thiên tai... nên người Nhật phải ra sức lao động. Tôi cho rằng, điều quan trọng là ở thông điệp mà giáo dục mang lại. Đi du lịch, thưởng ngoạn những vẻ đẹp tự nhiên của giang sơn gấm vóc, sẽ gọi dậy mĩ cảm, thức dậy niềm yêu với Tổ quốc. Dạy trẻ con rằng nước Việt đẹp, để giang sơn gấm vóc này đẹp mãi như vậy, hãy giữ gìn sự đa dạng sinh học từ từng đơn vị thủy tùng, từng những rạn san hô, từng nhành hoa ngọn cỏ... Trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, trong khi vì lợi ích kinh tế, đôi khi con người tàn phá tự nhiên, việc cho thế hệ trẻ đi, ngắm và tự hào về vẻ đẹp đất nước là một cách thức dậy niềm yêu với không gian sống bởi mỗi người có một sự gắn bó đầy quyền uy giữa tâm hồn họ với đất đai quê hương.  Và Cù lao Chàm, sẽ là một trong những điểm đáng đến theo ý nghĩa đó.

Anh Nguyệt